Mevrouw Vemerius’ krakelingen

Mevrouw-Vemerius-De-vrouw-in-de-keuken-Nieuw-Nederlansch-kookboek-1892Het is voor het eerst dat ik het kookboek De Vrouw In De Keuken. Nieuw Nederlandsch Kookboek. Volledige Verzameling Van Praktisch Beproefde Recepten Voor Dagelijksche- En Feest-maaltijden, Gevolgd Door De Indische Rijsttafel van Mevrouw Vemerius heb gebruikt. Het schijnt een tamelijk zeldzaam boek te zijn met maar een drukgang in 1892 bij uitgeverij H.A.M. Roelants te Schiedam Een vorige eigenaar heeft dit kookboekje opnieuw laten inbinden, waardoor het een harde omslag heeft. Gelukkig is de afbeelding weer op de nieuw voorkant geplakt.

19de eeuwse keuken

De afbeelding geeft een mooi kijkje in de keuken aan het eind van de 19de eeuw. Op de achtergrond zien we de waterpomp met wel drie kranen. Mogelijk waren alle drie de kranen aangesloten op verschillende watervoorzieningen. Misschien onttrok de een wel water uit de gracht, de ander hemelwater dat in een put onder grond werd opgevangen en de laatste was misschien wel aangesloten op het waterleidingnetwerk. Op de voorgrond staat de keukenmeid, links, met in haar ene hand pudding of gebak op een schaal, met haar andere hand toont zij waarschijnlijk het kookboek (vast het boek van mevrouw Vemerius) waaruit zij het recept heeft. De vrouw des huizes, rechts, heeft keurig een schort voorgespeld en buigt zich naar het boek en pudding toe.

krakelingen1

krakelingen2

 

Recept krakelingen
Een kwart pond suiker, een half pond versche boter, drie kwart pond meel, een paar druppels citroenolie en vier eierdooiers worden samen goed gekneed, tot zij geheel glad zijn; men maakt dan krakelingen van een vinger dikte, doet ze een voor een eerst in het tot schuim geklutste eiwit, en wentelt ze daarna in grof gestoten suiker, waarna zij in den oven geel worden gebakken.
(125 gram suiker, 250 gram boter, 375 gram bloem, citroensap, 4 dooiers, 4 eiwitten, kristalsuiker)

Zorg er voor dat het deeg mooi egaal is en maak dan ongeveer 30 deegbolletjes voor krakelingen van ca. 10 centimeter. Rol de bolletjes uit tot dikke slierten die overal even dik zijn. Draai er krakelingen van en zorg daarbij dat de drie opening ruim zijn. Druk de uiteinde goed in het deeg en druk ook het kruispunt wat aan. De krakelingen door de geklutste eiwitten halen wordt een enorm geknoei, denk dat het handiger is om ze met een kwastje te bestrijken. En doe een beetje kaneel door de suiker! Ik had alleen maar fijn kristalsuiker, grof wordt veel echter. De oven heb ik op 200 graden gezet, en ze er tussen de 20-30 minuten in gedaan. Pas op, want de buitenkant blijft er wittig/geel uitzien, terwijl het deeg onder de suiker al donker kan zijn.
krakelingen3

Krakelingen van mevrouw Thora van Loon

Museum Van Loon heeft een mooi museumgidsje dat aan de balie wordt verkocht. Het boekje over het huis aan de Keizersgracht nr 672 gaat niet alleen maar over het wel en wee van haar rijke bewoners, maar het gaat ook over het personeel. Een van de meest interessante functies is natuurlijk die van de kok. De Van Loons hadden kokkin Leida, die 40 jaar in dienst zou blijven. Ik wilde graag weer eens het recept  voor Krakelingen van zure room uitproberen. Niet alleen omdat het lekker is en er ook nog eens mooi uitziet, maar ook omdat ik ongeveer een jaar geleden een krakelingen vorm op de kop tikte.
Het maken van krakelingen is tijdrovend, en je geduld wordt op de proef gesteld. Eens eerder probeerde ik het te maken, zonder vorm. Dat is niet iets voor mij, want de krakelingen bleven of niet in vorm of ze werden te dik. Met deze vorm kun je heel dunne krakelingetjes maken die ook nog eens perfect in vorm blijven.
Het recept ga ik niet geven, u moet maar zelf naar Museum Van Loon (website) en daar het boekje Museum Van Loon. Een Extera Fraay Huis aanschaffen.

 

foto-1-2 foto-2-4 foto-4 foto-5